Vijf jaar streekkrant: Marlies Bosch

De Streekkrant plaatst vanwege haar vijfjarig bestaan nieuwe interviews met mensen die vijf jaar geleden aan het woord zijn geweest. Dit keer: met Marlies Bosch uit Briltil

Marlies Bosch laat zich weer horen
Door Maria Hoving
‘Ik ben geen type om achter de geraniums te zitten’

BRILTIL

Fotografe en journaliste Marlies Bosch uit Briltil is niet bang zich te laten horen. In 1987 werd haar baarmoeder verwijderd en maakte zij een confronterend boek over deze ingreep. Later toen ze getroffen werd door borstkanker, besloot ze ook de gevolgen die haar troffen vast te leggen met haar camera. Deze ‘vrouwelijk lichaams-fase’ is voorbij, maar de fascinatie om dingen met de camera vast te leggen nooit. Net zoals het zichzelf laten horen.’Kom op voor jezelf’, wil ze vrouwen meegeven. ‘Vrouwen mondiger maken, is altijd mijn doel geweest. Na vijfentwintig jaar hard knokken, komen artsen nu bij ons, omdat ze onze stem willen horen. Dat is wel vruchten plukken.’

Vijf jaar geleden presenteerde Marlies het boek ‘De stem van hun lichaam’. In veertig interviews probeerde Marlies alle kanten van de ziekte borstkanker te belichten. Ze hoopte dat mensen die met de ziekte te maken kregen, er kracht uit konden putten, maar ook dat de omgeving van deze mensen een beter beeld kreeg, van wat deze ziekte met iemand doet. Nu, vijf jaar na de presentatie van het boek en ruim tien jaar nadat Marlies zelf met deze ziekte werd geconfronteerd, vertrouwt ze nog altijd op de stem in haar lichaam. ‘Ik ben me zeker bewuster geworden van mijn lichaam, na wat ik heb meegemaakt’, vertelt ze. Angst heeft ze echter niet. ‘Heel bewust ga je niet op alle pijntjes in je lichaam letten. Ik geloof in de stem van mijn lichaam en ben er al jaren niet meer mee bezig.’

Hoe anders was dat eerder in haar leven. Marlies kwam in 1987 voor de moeilijke keus te staan of ze haar baarmoeder zou laten verwijderen. ‘Ik heb er een jaar over nagedacht, totdat het geen keus meer was. Toen verloor ik zoveel bloed, dat mijn baarmoeder er wel uit moest.’ Toen ze merkte hoe veel moeite ze had om zelf de keus te maken, besloot ze aandacht voor de zaak te vragen. ‘Die taboes moesten eruit. Mensen moeten weten waar ze aan toe zijn. Sommigen dachten echt wel dat ik knettergek was, hoor’, vertelt ze lachend. De manier waarop Marlies die aandacht vroeg, is dan ook zeker voor die tijd, revolutionair te noemen. Ze maakte een fotoboek over de ingreep, waarin stap voor stap, de voorbereiding, maar ook de operatie zelf en het herstel, te zien zijn.
Zelf noemt ze het een soort dwangmatigheid, het fotograferen van wat haar overkomt. De foto’s waren er dan ook al, het boek wat ze maakte en ook het boek over borstkanker, ‘waren pas een besluit achteraf’. ‘Pas toen ik bij was gekomen van alles, dacht ik: hier maak ik een boek van.’ Bang voor reacties is Marlies nooit geweest. ‘Ik heb nooit verwacht dat mijn kop afgehakt zou worden. Ik ben wel aanwezig natuurlijk, maar het gaat niet om mij.’ Het feit dat ze een stempel zou kunnen krijgen van: ‘de vrouw wiens borsten afgezet zijn, omdat ze borstkanker kreeg’, lijkt ze nooit te hebben beseft. ‘Ik ben me er gewoon niet van bewust. Al die mensen weten wie ik ben, maar daar sta ik niet bij stil. Zo zat ik laatst bij de kapper’, voegt ze er lachend aan toe, ‘en maak een praatje met iemand. Zegt die vrouw: ‘ik weet wel wie je bent, hoor’.’

Alhoewel Marlies zegt dat de ‘vrouwelijk lichaams-fase’ voorbij is, maakt het wel nog altijd een groot deel van haar leven uit. Zo is ze al vijfentwintig jaar betrokken bij de Patientenvereniging Gynaecologie, waarvan ze ook voorzitter is. ‘Bij deze club hoor ik nog dagelijks van vrouwen die niet weten wat voor keus ze moeten maken: wel of niet de baarmoeder laten verwijderen. Vrouwen geven nog altijd snel toe aan de dokter. Ik denk dan: kom op voor jezelf. Neem geen genoegen met artsen, die denken dat ze de macht over je hebben. Vraag om een second opinion, als jij voelt dat het niet klopt.’ En dan komen we toch weer bij de stem van het lichaam.

Al pratende met deze duizendpoot, die overigens afgelopen week haar zeventigste verjaardag vierde, wat aan haar energieniveau niet bepaald af te zien is, rijst er een vraag. Wat is ze nou eigenlijk echt? ‘Fotografe’, is het antwoord. Een keer per jaar reist ze naar India, om met Tibetaans boeddhistische nonnen te werken en haar kunstfotografie te schieten. Overigens weet ze toch ook dit weer te combineren met het vrouwelijk lichaam. ‘Ja, het heeft allemaal verband met elkaar. Ik wil ook juist de nonnen op hun vrouw-zijn wijzen. Ik kom er nu al bijna twintig jaar om workshops te geven. Ze moeten bewust worden van het feit dat ze een vrouwenlichaam hebben en hoe ze daarvoor kunnen zorgen. Mezelf geef ik ieder jaar als ik naar India ga ook een nieuwe opdracht op fotografiegebied. Dit jaar heb ik een hele nieuwe serie ‘nonnen in beweging’ gemaakt.’

Naast haar werkzaamheden als fotografe en journaliste voor het bisdom Groningen Leeuwarden weet Marlies ook nog eens tijd te vinden zich voor de Stichting Uit de Kunst Zuidhorn in te zetten. En ja, ze is dus net zeventig geworden. Niet dat ze die indruk wekt, als ze volledig gehuld in haar lievelingskleur paars, drie kwartier lang doorpraat over alles waar ze zich mee bezig houdt. Op de opmerking dat we over vijf jaar dus wel weer kunnen komen, omdat er dan ook vast genoeg is om over te praten, valt ze even stil. ‘Ik vind het leuk’, vertelt ze dan bedachtzaam, ‘en zolang ik er de energie voor heb, om dit alles te doen, gaat het door. Ik ben geen type om achter de geraniums te zitten.’